Lunchen in de riolen

Opvallend veel arbeiders uit het Oost-Vlaamse Serskamp bij Wetteren pendelden naar Brussel om er het riolennetwerk te onderhouden. 

_{Rioolwerker Marc Witpas bracht op de muur van de collector van de Bergensesteenweg volgende inscriptie aan: Quand je serai mort, j’irai au paradis car j’aurai vécu en enfer (Wanneer ik dood ben, ga ik naar het paradijs want ik vertoefde in de hel)’ (Riolenmuseum Brussel, Foto: Eric Danhier, 2017)} 

_{Rioolwerkers uit Serskamp. Een rioolwerker werkt nooit alleen maar maakt deel uit van een team van minstens vier personen, drie onder de grond en een vierde, als toezichter, op straat. (Foto: Polydoor Vermeir, tweede van links)} 

Onder meer Jan, Charles-Louis en Polydoor ‘Polleke’ Vermeir uit Serskamp schepten ’s morgens met hun team water uit de riolen om ’s middags hun handen te kunnen wassen. In de Brusselse riolen was het water ‘s morgens nog relatief proper. Ook het omkleden gebeurde in de riolen zelf. Op de haken waarop hun kleren hingen werden planken gelegd zodat ze hoog en droog, weg van het vuile water en de ratten, hun boterhammetjes konden naar binnen spelen. 'Pas op, de ratten zijn daar' riepen de Brusselaars als ze na het werk uit het riooldeksel kropen. Op de trein hadden ze altijd plaats want de stank van de riolen hing altijd in hun kleren. Langzamerhand werden de werkomstandigheden beter. Er kwamen barakken waar ze zich niet enkel konden wassen maar ook over een toilet beschikten, een kachel om hun kleren te drogen en een tafel waarrond ze samen konden eten.

_{Op sommige plaatsen is het moeilijk om rechtop te staan. De bodem is glad, ongelijk en bezaaid met hindernissen. Bij onweer is het risico op verdrinking reëel.} 

Vandaag is de katoenen overall vervangen door een waterdicht uniform en een veiligheidsuitrusting. Desondanks blijft het een risicovolle werkomgeving voor arbeidsongevallen, ademhalingsproblemen en infectieziekten.

Bronnen

_{Deze tekst is gebaseerd op de verhalen die Roger De Knijf verzamelde bij rioolwerkers uit Serskamp, Schellebelle en Uitbergen: Roger DE KNIJF, “Pas op, de ratten zijn daar!” Het leven onder de grond: de riolen van Brussel. In Heemkring Wichelen, 45(2021)1, pp. 30-38. (pdf downloaden)}